کاربرد رادیوگرافی پانورکس در دندان پزشکی

پانوركس يكي از مرسوم‌ترین رادیوگرافی‌های تشخيصي در دندانپزشكي است. در اين نوع راديوگرافي دندانپزشك می‌تواند كل دندانها و استخوان‌های فك بالا و پائين بيمار را در يك كليشه ببيند. راديوگرافي در مشخص كردن ضايعات فك و اطراف دندان‌ها، دندانه‌ای نهفته، ميزان استخوان باقيمانده براي درمان‌های ايمپلنت و … به كارمي رود.

عکس OPG دندان به منظور تشخیص دقیق درمان به کار میرود. OPG مخفف کلمه Ortho Pantomo Gram می‌باشد. ریشه Ortho به عنوان ارتودنتیک به دندان و Pan به سیستم نمایش پانورامیک باز می‌گردد که با اجرای تکنیک ایجاد می‌شود. صفحه فوکوس OPG دارای انحنایی مطابق با انحناهای فک‌ها است.

این دستگاه با امکان تنظیم پوزیشن های متفاوت و تغییر کنتراست، روشنایی و اشعه گاما شرایط تصویربرداری مناسب حتی از کودکان را نیز مهیا می‌سازد. حس‌گرهای مورداستفاده در این دستگاه از نوع حس‌گرهای دستگاه‌های سی‌تی‌اسکن می‌باشد که تأثیر مستقیم و بسزایی در افزایش کیفیت درمان‌های دندانپزشکی خواهد داشت.

موارد استفاده رادیوگرافی پانورامیک

• تشخیص دندان‌های عقل پنهان و برنامه‌ریزی جراحی .شایع‌ترین مورد استفاده از این دستگاه مشخص نمودن دندان عقل و آسیب آن به فک است.
• تشخیص نبود استخوان پریودنتال و درگیری پری اپیکال
• ردیابی منشأ درد دندان
• ارزیابی‌های لازم برای قرارگیری ایمپلنت دندانی
• ارزیابی ارتودنسی، قبل و بعد از اعمال آن
• تشخیص ناهنجاری‌های پیشرفته مانند کروبوبیسم، دیسپلازی cleido cranial
• سرطان مرتبط با فک
• اختلالات TMJ و anlylosis
• تشخیص osteosarcom،ameloblastoma، renal osteodystrophy مؤثر بر فک‌ها و hypophosphatemia
• تشخیص و ارزیابی قبل و بعد از جراحی ناهنجاری‌های دهان و فک و صورت برای مثال شکستگی‌های dentoalveolar و فک پایین
• سنگ‌های غدد بزاقی (Sialolithiasis)
• سایر تشخیص‌ها و نیازهای درمانی

نحوه عملکرد رادیوگرافی پانورکس

به طور معمول، بیمار باید یک دندان‌گیر پلاستیکی را گاز بگیرد تا تمام دندان‌های او، به خصوص تاج‌ها، به طور مجزا قابل رؤیت گردند. کل مدت زمان پروسه‌ی پانورکس دیجیتال معمولاً در کمتر از یک دقیقه انجام می‌شود. زمان تابش اشعه به بیمار از 5/5 تا 22 ثانیه در هنگام چرخش دستگاه در اطراف سر بیمار متغیر است. به موازات قرار گرفتن دستگاه (collimation) بدین معنی است که زمان چرخش، اشعه ایکس در هر فاصله ای به تنها بخشی از آناتومی تابیده می‌شود در حالی که با شروع چرخش در اطراف جمجمه بیمار، یک تصویر ترکیبی از بلوک فک بالا و پایین ثبت می‌شود. در عین حال که بازو در چرخش است، فیلم نیز در مسیری حرکت می‌کند که تصویر قسمت‌هایی از جمجمه را که ایکس ری به آن تابیده شده دریافت نماید. تمام تصاویری که به طور مجزا با یکدیگر همپوشانی دارند دارای بزرگنمایی یکسانی بر روی فیلم نیستند؛ زیرا جریان اشعه واگرا است و تصاویر دارای نقاط تمرکز یا فوکوس متفاوتی هستند.

مزایای دستگاه پانورکس

• پوشش کامل دندان‌ها و استخوان صورت
• دوز پایین تابش اشعه به بیمار
• راحتی انجام پروسه بر روی بیمار
• توانایی استفاده از آن در بیمارانی که نمی‌توانند دهان خود را باز کنند.
• نیاز به مدت زمان بسیار کوتاه برای ثبت تصاویر

نکته مهم آنکه در هنگام استفاده از این دستگاه، بیمار باید یک دندان‌گیر پلاستیکی را گاز بگیرد به‌طوری که همه دندان‌ها نمایان شود سپس دستگاه دور سر او چرخیده و اشعه ایکس ری به مدت مشخصی می‌تابد. درکل کمتر از یک دقیقه این فرآیند زمان می‌برد. دستگاه پانورکس کمک زیادی به پزشک جهت تشخیص دقیق بیماری می‌دهد و باعث می‌شود دندان پزشک، محل دقیق پوسیدگی را مشخص و مانع از پیشروی آن گردد.

نکات قبل از تصویربرداری پانورکس

قبل از پرتونگاری با دستگاه پانورامیک ملاحظه خاصی وجود ندارد و جهت انجام این بررسی نیازی به ناشتا بودن نیست.

معمولاً استفاده از هرگونه گوشواره، جواهرات، گیره مو، عینک دندان مصنوعی یا لوازم ارتودنسی برای افراد تحت پرتوگرافی پانورامیک، مجاز نیست؛ چراکه در صورت استفاده از چنین ملزوماتی (مخصوصاً وسایلی که محتوی هر نوع فلزی باشند)، تصاویر تهیه شده دچار اختلال خواهند شد و بدین ترتیب کیفیت تصاویر کاهش خواهد یافت. لذا در صورت وجود این وسایل تکنسین را باید مطلع نمود.

با توجه به اینکه طول زمان مورد نیاز برای تصویربرداری 18 ثانیه می‌باشد. در این مدت فرد باید بدون تحرک باشد.زنان باردار قبل از انجام هرگونه روش تشخیصی پزشکی از جمله پانورامیک باید تکنسین را مطلع نمایند.

• آشنایی با رادیولوژی دهان و دندان
  تاریخ انتشار : 1400-09-14تاریخ بروز رسانی : 1400-09-15


• پانورکس چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-02-10تاریخ بروز رسانی : 1401-02-11


• انواع رادیوگرافی دندان
  تاریخ انتشار : 1400-04-05تاریخ بروز رسانی : 1400-04-07


• عکس دندان ، عصای دست دندانپزشک
  تاریخ انتشار : 1396-05-04تاریخ بروز رسانی : 1399-12-14


• رادیوگرافی پری اپیکال یا تک دندان چیست؟
  تاریخ انتشار : 1396-05-08تاریخ بروز رسانی : 1399-12-14