همه چیز درباره استنت حالب و نفروستومی

در حالت عادي ادرار از كليه ها توسط لوله هاي بلند و باريك به نام حالب ها به مثانه حمل مي گردد . بيماريهايي مانند سنگ كليه،تومور(توده) ها ، عفونت ها و لخته هاي خون و … ميتوانند سبب انسداد حالب ها شوند، در نتیجه بدن بیمار قادر به دفع ادرار از طریق مجرای حالب و مثانه نخواهد بود. در این صورت ادرار درون‌ کلیه جمع می شود و مشکلات زیادی را به وجود می آورد. در صورت بروز چنین مشکلی پزشکان انجام عمل نفروستومی را به بیماران پیشنهاد می کنند. در این عمل یک لوله باریک که نفروستومی نام دارد، درون بدن بیمار قرار می گیرد.

یک‌ سر این‌ لوله به کلیه متصل می شود و سر دیگر آن نیز به یک‌ کیسه کوچک وصل می شود. لوله نفروستومی ادرار را از کلیه ها به داخل کیسه هدایت می کند. حال می بایست هر زمان که کیسه پر از ادرار شد آن‌ را تخلیه کنند. برای قرار دادن لوله نفروستومی درون بدن بیمار می بایست فرد تحت عمل جراحی قرار بگیرد. برای انجام این جراحی ابتدا از بی حسی در پوست قرار گرفته بر روی کلیه ها استفاده می شود. سپس برش کوچکی بر روی پوست ایجاد می شود تا پزشک به کلیه دسترسی پیدا کند.‌ در مرحله بعدی عمل نفروستومی یک‌ سر لوله درون‌ کلیه قرار داده می شود.

در نتیجه عمل پایان می یابد. این لوله ها به طور موقتی درون کلیه قرار خواهند گرفت تا بیمار برای دفع ادرار مشکلی نداشته باشد. بعد از درمان و رفع مشکلی که باعث انسداد حالب شده بود، این لوله ها نیز از بدن خارج می شوند.

نفروستومی چیست؟

نفروستومی به معنای رد کردن یک لوله پلاستیکی ظریف در قسمت کلیه‌های بیمارانی است که دچار انسداد مجراری ادراری شده‌اند. این مشکل در زمان سرطان تخمدان، سرطان روده بزرگ، پیونفروز، هیدرونفروز و سنگ کلیه ایجاد می‌شود. ست نفروستومی یک لوله انعطاف‌پذیر و نرم است که ورود آن در بدن بیمار هیچ مشکل حادی را ایجاد نمی‌کند. یک سر لوله در بدن بیمار قرار می‌گیرد و به کلیه‌ متصل می‌شود و سر دیگر آن به یک کیسه متصل است. بعد از اینکه کلیه‌ پر شد، از طریق لوله وارد کیسه می‌شود.

دلایل انجام نفروستومی

• زمانی که جریان ادرار شما قطع می باشد.
• داشتن درد شدید بعد از درمان سنگ کلیه
• ادرار شما به صورت چکه چکه خارج شود.
• سنگ کلیه شما برای دفع بسیار بزرگ باشد.

نفروستومی چگونه انجام می شود؟

قرار گیری این لوله سرپایی انجام می شود. پزشک بدون اینک بیمار را بیهوش کند فقط با یک آرام بخش و بی حسی موضعی، ناحیه مد نظر را برش می زند. فقط قبل از انجام این کار تسط پزشک از کلیه های بیمار تصویر رادیولوژی گرفته می شود این عکس برداری از کلیه به این دلیل انجام می شود که محل دقیق برش بر روی پهلوی بیمار مشخص شود.بعد از ایجاد برش در محل مورد نظر لوله نفروستومی که یک لوله پلاستیکی ظریف است، در محل برش فرو می کنند تا به ناحیه ادرار برسند. برای اینکه محل قرار گرفتن نفروستومی در محل ادراری کلیه مشخص شود، بیمار مجدداً به عکس رادیولوژی نیاز دارد. در انتهای لوله نفروستومی یک کیسه ادرار قرار دارد.

بدون فشاور آوردن بیمار یا دخالت او در خروج ادرار، ادرار از طریق لوله نفروستومی وارد کیسه می شود. پزشک در ابتدا برای خارج کردن ادرار، به داخل نفروستومی یک سوزن فرو می کند سپس سوزن از کلیه خارج می شود و در آخر لوله پلاستیکی در داخل بدن بیمار باقی می ماند تا تخلیه ادرار به صورت خودکار صورت گیرد. برای اینکه پزشک از عملکرد نفروستومی اطمینان پیدا کند بین 8 تا 12 ساعت بیمار را تحت مراقبت قرار می دهد.این کار برای خروج صحیح ادرار از لوله پلاستیکی است. ابتدا ممکن است ادراری که از لوله خارج می شود همراه با کمی خون می باشد.

سپس ادرار کم کم شفاف می شود. بعد از انجام این جراحی بیمار تا چند روز احساس درد شدیدی میکند که با مصرف مسکن این درد برطرف می شود. بعد از اینکه پزشک از صحیح بودن عملکرد نفروستومی و خروج ادرار از لوله اطمینان پیدا کرد، بیمار می تواند بیمارستان را ترک کند؛ اما این لوله در کلیه های فرد بیمار باقی می ماند تا بیماری و علت مسدود شدن مجاری ادراری برطرف شود.

اقدامات قبل از انجام نفروستومی

1. قبل از انجام پروسيجر ممكن است آزمايش خون جهت بررسي عملكرد كليه ها و لخته شدن طبيعي خون صورت گيرد و سونوگرافي ،CT و يا MRI انجام شود .
2. بعد از نيمه شب روز انجام پروسيجر، بايد كاملاً ناشتا بمانيد گرچه امكان دارد داروهاي روتين (روزمره) را با آب ميل نمایيد .
3. اين پروسيجر غالباً به صورت سر پايي انجام ميشود، اگرچه بعضي بيماران بعد از انجام پروسيجر نياز به بستري شدن دارند .

مراقبت از نفروستومی

پزشک در مورد نحوه مراقبت از نفروستومی به شما آموزش می دهد. شما باید روزانه لوله خود را بازرسی کنید و همچنین ادرار جمع شده در کیسه زهکشی را تخلیه نمایید.

بررسی لوله نفروستومی

• هنگام بررسی این لوله، باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
• بررسی کنید که لباس شما خشک، تمیز و ایمن است. اگر مرطوب یا کثیف باشد باید آن را عوض کنید.
• پوست خود را در اطراف پانسمان بررسی کنید تا هیچ قرمزی یا جوش در آن ناحیه وجود نداشته باشد.
• به ادراری که در کیسه زهکشی شما جمع شده است نگاه کنید، نباید تغییر رنگ دهد.
• مطمئن شوید که در لوله ای که از پانسمان شما به کیسه زهکشی منتهی می شود هیچ انحراف یا پیچشی وجود ندارد.

کیسه زهکشی خود را به موقع خالی کنید.

هنگامی که تقریباً کیسه تا نیمه پر شده است، باید کیسه زهکشی خود را در توالت خالی کنید. مدت زمان بین هر تخلیه کیسه می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. برخی از افراد باید هر چند ساعت یک بار این کار را انجام دهند. در هر صورت نبایستی منتظر پر شدن بیش از حد کیسه برای تخلیه آن باشید.

شستشوی لوله نفروستومی

شما معمولاً باید حداقل یک بار در روز لوله خود را شستشو دهید. پزشک دستورالعمل های خاصی را در مورد روش شستشوی لوله به شما می دهد. روش کلی به شرح زیر است:

• دستان خود را کاملاً بشویید و دستکش بپوشید.
• کرنومتر را روی کیسه زهکشی خاموش کنید. کرنومتر یک دریچه پلاستیکی است که جریان مایعات را از طریق لوله نفروستومی شما کنترل می کند. این وسیله دارای سه دهانه است. یک دهانه به لوله های متصل به پانسمان اتصال دارد. دهانه دیگر به کیسه زهکشی و دهانه سوم به یک پورت تزریق مایع متصل می شود.
• درپوش را از درگاه دهانه سوم جدا کرده و کاملاً با الکل شستشو دهید.
• با استفاده از سرنگ، محلول نمکی را از طریق این دهانه تزریق کنید. دقت داشته باشید که پس از تزریق، پیستون سرنگ را به عقب نکشید و بیش از ۵ میلی لیتر محلول نمک تزریق نکنید.
• کرنومتر را به حالت زهکشی برگردانید.
• سرنگ را از دهانه سوم خارج کرده و با یک کلاهک تمیز دهانه را به حالت اول خود بازگردانید.
• اگر خود قادر به شستشو و ضدعفونی کردن لوله و محل آن نباشید می توانید از خدمات مراکز درمان برای این منظور استفاده نمایید.

برخی نکات افزودنی دیگر برای یادآوری

1. حتماً کیسه زهکشی خود را زیر سطح کلیه ها نگه دارید، در اغلب موارد، افراد کیسه را در طول روز به قسمت بالای پای خود یا ران می بندند و در طول شب آن را کنار تخت به صورت آویزان قرار می دهند.
2. کیسه تخلیه را در طول روز که امکان تخلیه زود به زود برایتان فراهم است می توانید کوچک انتخاب و در طول شب آن را با کیسه تخلیه بزرگتر عوض کنید.
3. هر زمان برای کنترل لباس، لوله یا کیسه زهکشی خود، مطمئن شوید که دستانتان را با آب گرم و صابون یا با یک ضد عفونی کننده حاوی الکل تمیز کرده اید.
4. پس از قرار دادن لوله نفروستومی در محل، نباید استحمام یا شنا کنید. پس از گذشت ۴۸ ساعت بعد از عمل خود می توانید دوش بگیرید؛ اما بایستی به نهایت دقت را به خیس نماندن محل نمایید. در این حالت در صورت امکان استفاده از سر دوش دستی می تواند مفید باشد.
5. پس از انجام عمل، سعی کنید خود را به فعالیت سبک محدود کنید و فقط در صورتی که تحمل خوبی داشتید میزان فعالیت خود را افزایش دهید. از هرگونه حرکتی که می تواند باعث ایجاد فشار روی پانسمان یا لوله شود، خودداری کنید.
6. حداقل هفته ای یک بار باید لباس خود را عوض کنید.
7. حتماً مایعات زیادی بنوشید.

ست کامل نفروستومی شامل چه وسایلی است؟

این ست شامل مجموعه‌ای از وسایل استریل شده است. پزشک با کمک این وسایل عمل نفروستومی را برای بیمار انجام می‌دهد. ست نفروستومی شامل موارد زیر است:

• کانولا پانکچر دو قطعه‌ای: این قطعه دارای 3 نشانگر اولتراسوند روی نوک کتتر است.
• گاید وایر محکم: دارای نوک جی شکل و انعطاف پذیر
• دسته هدایتگر: طول 80 سانتی‌متر
• کتتر اکستندر فلزی: دارای استایلت پلاستیکی مخصوص به منظور صاف کردن کتتر پیگتیل
• کتتر پیگتیل رادیواپک: دارای طول 30 سانتی متر، شیار برای نگهداری بخیه، از جنس پلی یورتان با پوشش هیدروژل و سوراخ مرکزی و 6 منفذ برای تخلیه ادرار بیمار.
• کانکتور Luer-Lock
• آداپتور کیسه: برای نگهداری ادرار

عوارض ناشی از قراردادن لوله نفروستومی

مهم‌ترین عوارضی که ممکن است به دلیل خطای پزشکی رخ دهد عبارت است از:

• اشتباه قرار دادن نفروستومی در کلیه: برای جلوگیری از این خطا، بعد از عمل پزشک باید از کلیه بیمار تصویر رادیولوژی تهیه کند.
• نشت داخلی صفاقی (غشاء داخلی خونابی) در اثر ورود لوله نفروستومی: در صورت بی‌دقتی ممکن است غشاء محافظتی احشای داخل شکم سوراخ شود. به همین دلیل این روش باید به آرامی صورت بگیرد. تهیه عکس رادیولوژی قبل از عمل نفروستومی لازم است.
• احتمال خونریزی: خونریزی بعد از ورود لوله نفروستومی به داخل کلیه کاملاً طبیعی است؛ اما در صورتی که خونریزی قطع نشود، پزشک برای آن روش‌های دیگری استفاده می‌کند.
• احتمال بروز عفونت: اتصال یک لوله به داخل بدن که سر دیگر آن خارج از بدن است، احتمال بروز عفونت را زیاد می‌کند.

نفروستومی برای چه کسانی خطرناک است؟

این روش برای افراد در دوران بارداری و یا دارای اختلالات خونریزی و عفونت های کنترل نشده دستگاه ادراری خطرناک است.

نفروستومی توسط چه کسی انجام می گیرد؟

در مواردی که استنت گذاری از طریق مثانه امکان پذیر باشد و شرایط سلامت بیمار این اجازه را بدهد، متخصصین ارولوژیست از این طریق دستگاه را به کلیه هدایت می کنند؛ ولیکن اگر این امکان وجود نداشته باشد، پزشکان فوق تخصص رادیولوژیست مداخله ای (رادیولوژیست اینترونشنال) این روش را از روی پوست بیمار انجام می دهند.

مدت زمان قراردادن لوله نفروستومی

بسته به علت زمینه ای که منجر به تعبیه نفرستومی شده است بین 1 هفته تا ماه ها بیمار باید نفروستومی داشته باشد. به طور کلی این لوله تا زمان درمان کامل بیمار در قسمت پهلوی او قرار می‌گیرد.

قیمت ست کامل نفروستومی چقدر است؟

ست نفروستومی در فرنچ سایزهای مختلف تولید شده و بر حسب کمپانی سازنده و کیفیت، قیمتهای متفاوتی دارند.