تشخیص پوسیدگی دندان از روی عکس رادیولوژی

پوسیدگی دندان به سایش و تحلیل مینای دندان گفته میشود. مینا سطحی و سفت و سخت ترین لایه دندان است که رنگ سفیدی نیز دارد. زمانی که به بهداشت دهان و دندان خود رسیدگی نکنید کلونی ها و تجمعات بیشمار باکتری های داخل دهان با مصرف مواد غذایی که میخورید باعث تشکیل پلاک روی سطح دندان ها میشوند. پلاک اگر به موقع با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان از بین نرود سفت و سخت شده و تبدیل به ساختار بدتری به نام تارتار میشود. پلاک و تارتار به مرور زمان باعث از بین رفتن و تحلیل مینای دندان شما میشوند. اگر مینا از بین برود ممکن است حفرات و سوراخ هایی داخل دندان شما شکل بگیرید.

اگر به موقع به تشخیص پوسیدگی و حفره دندان اقدام نشود احتمال از دست رفتن دندان و مشکلات شدیدی مثل بیماری لثه و عفونت استخوان بالا میرود. رایج ترین و دقیق ترین روش برای تشخیص پوسیدگی، وسعت و عمق آن رادیوگرافی می باشد؛ چراکه با عکسبرداری با اشعه X می تواند با نشان دادن لایه های درونی دندان مقدار پیشرفت پوسیدگی را برای دندانپزشک مشخص نماید.

علت پوسیدگی دندان

مقاله ای در ژورنال انجمن دندانپزشکی آمریکا (JADA) بیان می کند که پوسیدگی دندان به دلیل تجمع پلاک روی دندان اتفاق می افتد. پلاک یک لایه چسبنده از باکتری است که روی دندان تشکیل می شود. وقتی فرد غذای شیرین یا نشاسته ای می خورد، باکتری های موجود در پلاک اسیدهایی تولید می کنند که به مینای دندان حمله می کنند. با گذشت زمان، این اسیدها مواد معدنی را از دندان ها خارج می کنند، مینای دندان را فرسایش می دهند و باعث پوسیدگی دندان و در نهایت ایجاد حفره می شوند. پوسیدگی دندان می تواند افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد.

علائم پوسیدگی دندان

علائم پوسیدگی دندان بسته به شدت آسیب ایجاد شده ممکن است متفاوت باشد. برخی از افراد در مراحل اولیه پوسیدگی دندان ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند. با این حال، با پیشرفت پوسیدگی دندان، فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:

• حساسیت دندان به غذای شیرین، گرم یا سرد
• درد مداوم دندان
• لکه های سفید یا تیره روی دندان ها
• بوی بد دهان
• حفره در دندانها
• مشکل در گاز گرفتن برخی غذاها
• آبسه روی دندانها که باعث درد، تورم صورت یا تب می شود.

مزایای رادیوگرافی دندان

1. پوشش گسترده استخوان‌ ها و دندان‌ ها، ازجمله (TMJ مفصل تمپرو فکی)
2. تابش دوز کم اشعه به بیمار
3. راحتی معاینه برای بیمار
4. مفید در آموزش بیمار و ارائه توصیه‌های لازم
5. بعد از انجام این روش هیچ اشعه‌ای در بدن بیمار باقی نمی‌ماند.
6. از این روش می‌توان برای کودکان بسیار خردسال نیز استفاده نمود.
7. قابلیت استفاده در بیمارانی که محدودیت باز کردن دهان دارند.
8. زمان کوتاه برای تصویربرداری و خروجی

انواع رادیولوژی دندان با تصویربرداری داخل دهانی

انواع مختلفی از روش‌های تصویربرداری دندان با اشعه ایکس وجود دارند که هر کدام نماهای متفاوتی از دندان را ثبت می‌کنند. معروف‌ترین روش‌های تصویربرداری داخل دهانی به شرح زیر هستند:

(Bitewing) رادیوگرافی دندان بایت وینگ

در این تکنیک، بیمار یک قطعه کاغذی مخصوص را گاز می‌گیرد و تصویربرداری انجام می‌شود. با این روش، دندانپزشک می‌تواند تاج‌های دندان را به‌خوبی ببیند. این نوع تصویربرداری برای بررسی حفره‌های دندان‌ها (بین دندانی) بسیار مناسب است.

(Occlusal) رادیوگرافی دندان اکلوزال

تصویربرداری اکلوزال در یک شات تمامی دندان‌ها را نمایش می‌دهد و زمانی انجام می‌شود که فک بیمار بسته باشد. با این تصویربرداری دندانپزشک قادر است روی هم قرار گرفتن دندان‌های بالایی و پایینی را به خوبی ببیند. همچنین دندانپزشک می‌تواند ناهنجاری‌های آناتومیکی کف یا طاق دهان را به خوبی مشاهده کند.

رادیوگرافی دندان پری اپیکال (تک دندان)

در هر تصویربرداری پری اپیکال ، تمام قسمت‌های یک دندان از فک فوقانی یا فک دندانی از ریشه تا تاج به تصویر کشیده می‌شود. با این نوع تصویربرداری هرگونه تغییرات غیر معمول در ریشه و ساختارهای استخوانی آن نشان داده می‌شود.

انواع رادیولوژی دندان با تصویربرداری خارج دهانی

رادیوگرافی دندان پانورامیک

در رادیوگرافی دندان پانورامیک ، دستگاه به دور سر بیمار می‌چرخد و تنها با یک‌بار پرتودهی از تمام محیط دهان شامل تمام دندان‎های فک بالا و پایین تصویربرداری می‌کند. دندانپزشکان از این تکنیک برای بررسی دندان‌های آسیب دیده، دندان‎های عقل، برنامه‌ریزی برای کاشت ایمپلنت، تشخیص تومورها یا مشکلات فک استفاده می‌کنند.

رادیوگرافی دندان توموگرافی

توموگرافی، یک لایه خاص یا اسلایس از دهان را با محو کردن سایر لایه‌ها به صورت برجسته نشان می‌دهد. این تکنیک به بررسی ساختارهایی می‌پردازد که دیدن آنها به دلیل وجود سایر ساختارهای اطراف، مشکل است.

رادیوگرافی دندان سفالومتری

در تکنیک رادیوگرافی سفالومتری به طور کامل از یک طرف سر بیمار تصویربرداری می‌شود. با تصاویر سفالومتری ارتباط دندان‌ها با فک و مشخصات هر دندان به تنهایی دیده می‌شود. متخصصین ارتودنسی معمولاً از این نما برای به دست آوردن اطلاعات اختصاصی ساختار دندانی هر بیمار استفاده می‌کنند.

رادیوگرافی دندان سیالوگرام

در این تصویربرداری یک ماده رنگی به غدد بزاقی تزریق می‌شود و در نتیجه این غدد در فیلم رادیوگرافی دیده می‎شوند. باید به این نکته توجه داشت که غدد بزاقی جزء بافت نرم هستند و بنابراین در رادیوگرافی بدون تزریق مواد حاجب (رنگی) دیده نمی‎شوند. دندانپزشکان ممکن است این آزمون را برای بررسی مشکلات غدد بزاقی مانند انسداد یا سندروم Sjogren که اختلالی با علائم خشکی چشم و دهان است، درخواست نمایند. این اختلال می‌تواند در پوسیدگی دندان‌ها نقش داشته باشد.

رادیوگرافی دندان توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن دندان)

توموگرافی کامپیوتری یک نوع تصویربرداری است که نمای داخلی دندان‌ها را به‌صورت سه‌ بعدی نشان می‌دهد. این تصویربرداری به منظور بررسی مشکلات در استخوان‏‌های صورت مانند کیست‎‏ها، تومورها و شکستگی‌ها به کار می‌رود.

رادیوگرافی دندان با سی تی اسکن

CBCT نوعی تصویربرداری با اشعه ایکس است که تصاویری سه بعدی از ساختار دندان‎ها، بافت‎های نرم، عصب‏‎ها و استخوان‌ها ایجاد می‌نماید. این تصویربرداری به قرار دادن ایمپلنت‌ها در جای مناسب و ارزیابی کیست‌ها و تومورها در دهان و صورت کمک می‌کند. همچنین می‌تواند مشکلات لثه‎ها، ریشه‌های دندان و فک‎ها را تشخیص دهد. CBCT از بسیاری جهات به سی تی اسکن روتین دندان شباهت دارد؛ اما نحوه تصویربرداری آن متفاوت است. در CBCT دستگاه به دور سر بیمار می‌چرخد و تمام اطلاعات را در یک چرخش ایجاد می‌نماید. در سی تی اسکن معمولی اسلایس‌های مسطحی طی چندین بار چرخش دستگاه به دور سر بیمار ایجاد می‌شوند.

رادیوگرافی دندان دیجیتال

تصویربرداری دیجیتال یکی از انواع تصویربرداری‎های دو بعدی است که امکان ارسال مستقیم تصاویر را به کامپیوتر را فراهم می‎کند. این تصاویر می‌توانند روی مانیتور در عرض چند ثانیه نمایش داده شوند و ذخیره یا چاپ گردند. تصویربرداری دیجیتال در مقایسه با تصویربرداری معمولی چندین مزیت دارند.

اقدامات قبل از رادیوگرافی دندان

زمانی که بخواهید از دستگاه رادیوگرافی استفاده کنید، دندانپزشک از شما می‌خواهد تا جواهرات و وسایل فلزی موجود در اطراف سر و گردن را بازکنید؛ زیرا می‌تواند در تصویر گرفته ‌شده، تداخل و تأثیر بگذارد.

عوارض رادیوگرافی دندان

بر اساس مطالعات انجام‌ شده گرافی دندان یکی از تصویربرداری‌ هایی است که در آن از کمترین میزان پرتو استفاده می‌شود. زنان باردار یا زنانی که احتمال بارداری در آنها وجود دارد، باید از دریافت هرگونه اشعه ایکس خودداری کنند؛ زیرا این پرتوگیری برای رشد جنین ایمن نیست.

هزینه رادیوگرافی دندان

هزینه بر اساس تعرفه وزارت بهداشت انجام می شود. متناوب بودن هزینه برای افرادی که از بیمه های تأمین اجتماعی و خدمات درمانی استفاده می کنند طبق تعرفه بیمه تعیین می شود.

• تشخیص عفونت ریشه دندان با رادیوگرافی
  تاریخ انتشار : 1401-11-22تاریخ بروز رسانی : 1401-12-04


• غربالگری با رادیوگرافی دندان ها در چه مواقعی صورت می گیرد؟
  تاریخ انتشار : 1401-07-29تاریخ بروز رسانی : 1401-08-02


• رادیوگرافی بایت وینگ (BW) دندان چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-09-18تاریخ بروز رسانی : 1401-09-28


• بررسی رادیوگرافی بایت وینگ دیجیتال
  تاریخ انتشار : 1402-07-15تاریخ بروز رسانی : 1402-07-19