بیوپسی روده چیست؟

تمام مواد غذایی در نهایت در روده تجزیه می‌شوند و به شکل ساده‌ای وارد بدن می‌شوند که می‌تواند وارد جریان خون شده و به عنوان مواد مغذی در بدن ما تحویل داده شود. این امر تنها با یک سیستم گوارشی سالم امکان پذیر است. روده سالم حاوی باکتری‌های سالم و سلول‌های ایمنی است که عوامل عفونی مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها را دفع می‌کند. روده سالم همچنین از طریق اعصاب و هورمون‌ها با مغز ارتباط برقرار می‌کند که به حفظ سلامت عمومی و رفاه بدن کمک می‌کند.

بیوپسی در واقع یکی از روش های تشخیص بیماری است که به کمک نمونه برداری از بافت ها انجام می شود. در تشخیص به روش بیوپسی، پزشک مقداری از بافت بدن را خارج کرده و برای بررسی به آزمایشگاه بافت شناسی ارسال می نماید. در آزمایشگاه بافت شناسی یا پاتولوژی لازم است تا پزشک متخصص پاتولوژیست بافت‌های ارسالی را بررسی و معاینه نماید و بیماری یا بیماری های موجود را به خوبی شناسایی نماید و به پزشک ارائه نماید.

بیوپسی در موارد مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد و البته باید به این نکته دقت داشته باشید که ممکن است این نمونه‌گیری در روده‌ها، کبد، معده و سایر اعضای بدن مورد انجام واقع شود، بنابراین بیوپسی نسبت به عضو مشکوک متغیر خواهد بود و روش انجام آن نیز ممکن است با تفاوت هایی همراه باشد. بیوپسی از روده ابزاری مهم برای تعیین علل ناهنجاری های موجود در راست روده است و به تشخیص مشکلاتی که در آزمایش های غربالگری مانند کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی مشخص می‌شوند، کمک می کند.

کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی هر کدام از یک نوع دامنه متفاوت برای مشاهده پوشش داخلی روده بزرگ و راست روده استفاده می کنند. این آزمایش‌های می‌توانند وجود شرایطی مانند تومور، پولیپ، خونریزی یا التهاب را تشخیص دهند. با این حال این آزمایش‌ها در تعیین علل این ناهنجاری ها محدود هستند، بنابراین پزشک ممکن است مجبور باشد آزمایش‌های بیشتری را برای تشخیص دقیق تجویز کند.

روش های انجام بیوپسی روده

نمونه برداری از روده معمولاً در طی کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی انجام می‌شود. این آزمایش ها سرپایی هستند که توسط متخصص گوارش یا جراح گوارش انجام می شود.

سیگموئیدوسکوپی

در این روش پزشک از سیگموئیدوسکوپ استفاده می کند. این وسیله پزشک را قادر می سازد تا علاوه بر راست روده بیشتر، روده بزرگ را نیز ببیند. سیگموئیدوسکوپ یک لوله انعطاف پذیر و شفاف است که طول آن بیش از دو فوت می باشد. دوربینی به آن اتصال دارد که تصاویر ویدئویی از مناطق مورد نظر را به مانیتور منتقل می ‌کند. این تصاویر به پزشک کمک می‌کند تا سیگموئیدوسکوپ را از طریق راست روده و روده بزرگ هدایت کند.

کولونوسکوپی

پزشک به کمک آزمایش کولونوسکوپی می‌تواند لایه پوشش دهنده‌ی داخلی روده بزرگ (کولون و راست روده) را معاینه کند. در این روش از لوله‌ی منعطف باریکی به نام کولونوسکوپ برای مشاهده روده بزرگ استفاده می‌شود و وجود زخم‌، پولیپ روده بزرگ، تومور و ناحیه‌های ملتهب یا خونریزی دهنده بررسی می‌شود. همچنین طی انجام این عمل امکان گرفتن نمونه‌های بافتی (نمونه‌برداری) و خارج کردن توده‌های غیرطبیعی نیز وجود دارد. به علاوه از کولونوسکوپی می‌توان به عنوان یک تست غربالگری جهت بررسی بروز سرطان یا وجود توده‌های پیش‌سرطانی (پولیپ) در روده بزرگ یا راست روده بهره برد.

نحوه انجام بیوپسی روده

بیمار در حالت خوابیده به پهلوی سمت چپ بر روی تخت معاینه قرار خواهد گرفت و زانوهای خود را به درون شکم جمع می کند. پزشک معاینه را انجام می دهد. برای این کار دست خود را با دستکشی که حاوی روان کننده است، پوشانده و انگشت خود را به آرامی داخل مقعد بیمار فرو می برد تا بررسی اولیه انسدادهایی که ممکن است در روش کار اختلال ایجاد کنند را برطرف کند. پس از آن سیگموئیدوسکوپ یا کولونوسکوپ که با روان کننده پوشیده شده‌اند را به مقعد بیمار وارد می کند و هوا به راست روده وارد می شود. این کار روده بزرگ را متورم می ‌کند تا پزشک بتواند منطقه را با وضوح بیشتری ببیند. در صورتی که مایعات یا مدفوع و در راه باشند پزشک ممکن است از مکش برای از بین بردن آنها استفاده کند. در صورتی که پزشک هرگونه بافت غیرطبیعی را در رکتوم مشاهده کند آن را برداشته و بیوپسی با برس، سواب، کاتتر مکش یا پنس استخراج می شود که این کار بدون درد انجام می گیرد. پزشک برای جلوگیری از هرگونه خونریزی ناشی از برداشتن بافت از الکتروکوتراسیون یا گرما استفاده می‌کند.

آمادگی جهت انجام بیوپسی روده

قبل از کولونوسکوپی نیاز به پاکسازی روده بزرگ هست. هرگونه باقی مانده در روده بزرگ ممکن است مانع از دیدن روده و رکتوم در طول آزمایش شود. برای اینکه روده خود را خالی کنید، پزشک ممکن است از شما بخواهد موارد زیر را انجام دهید:

1. یک روز قبل از آزمایش، از رژیم غذایی خاصی پیروی کنید. معمولاً یک روز قبل از آزمایش نباید از مواد جامد استفاده کرده باشید. نوشیدنی ها نیز باید به مایعات سبک همچون آب، چای و قهوه ی بدون شیر و یا خامه محدود شود. از نوشیدن مایعاتی که رنگ قرمز دارند و در طول آزمایش با کولونوسکوپی تداخل خواهد داشت نیز اجتناب کنید. شب قبل از آزمایش نیز، بعد از نیمه شب نباید چیزی بخورید.
2. ملین مصرف کنید. پزشک ممکن است از شما بخواهد یک ملین مصرف کنید. شما می توانید از قرص‌های ملین و یا مایعات استفاده کنید. می توانید ملین را شب قبل از آزمایش و یا در شب و صبح روز آزمایش استفاده کنید.
3. داروهای خود را تنظیم کنید. حداقل یک هفته قبل از آزمایش، در مورد داروهایی که استفاده می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. به خصوص اگر دیابت، فشار خون و یا مشکلات قلبی دارید و از داروهای خاصی استفاده می کنید باید در این مورد با پزشک متخصص گوارش، کبد و آندوسکوپی خود صحبت کنید.
4. اگر از داروهایی استفاده می کنید که محتوای آهن دارند و یا اینکه از آسپرین، وارفارین و داروهای ضد انعقاد خون مانند dabigatran استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است نیاز باشد مقدار مصرفی داروها را تنظیم کنید یا اینکه مصرف آن را به صورت موقت متوقف نمایید.

زمان مراجعه به پزشک

اگر فرد متوجه‌ علامتی شود که برای مدت طولانی وجود دارد و باعث نگرانی او شده است، بهتر است به پزشک مراجعه کند. فرد باید در مورد زمان انجام آزمایش‌های تشخیصی سرطان با پزشک خود صحبت کند. معمولاً این آزمایش‌ها در سن ۵۰ سالگی انجام می‌شوند. اگر فرد سایر عوامل خطر یا ریسک فاکتورها را داشته باشد، برای مثال دارای سابقه‌ی خانوادگی سرطان باشد، این آزمایش‌ها چندین بار و در سنین پایین‌تر انجام می‌شوند.

عوارض جانبی بیوپسی روده

• عوارضی همچون حساسیت به داروهایی که بیمار قبل و بعد از انجام آزمایش کولونوسکوپی مصرف می کند.
• یکی از نادرترین و خطرناک ترین اتفاقی که ممکن است در انجام کلونوسکوپی رخ دهد پاره شدن روده ی فرد مورد آزمایش است که باعث می شود محتویات روده به درون شکم منتقل شود که در این شرایط لازم است بیمار سریعاً تحت عمل جراحی قرار بگیرد و روده را ترمیم کنند.

زمانی که فرد مورد آزمایش دارای زخم در روده است لازم است کلونوسکوپی با احتیاط و در مدت زمان به نسبت کوتاهتری انجام شود که خطر خونریزی کاهش یابد.