استنت گذاری مجاری صفراوی؛ کاربردها، انواع، مراقبتهای قبل و بعد و عوارض

صفرا مایعی است که به هضم چربی در غذاکمک می کند. این ماده در کبد تولید شده و از طریق مجاری صفراوی یا لوله ها به کیسه صفرا می رود و در آنجا ذخیره می شود. در هنگام نیاز کیسه صفرا منقبض می شود و ماده صفرا از طریق مجاری صفراوی وارد روده کوچک می شود. اگر مجرایی که کیسه صفرا را به سایر قسمت های مجاری صفراوی متصل می کنند مسدود شود ( معمولاً به علت وجود سنگ های صفرا در کیسه صفرا) التهاب و یا عفونت روی می دهد، ممکن است التهاب و عفونت ایجاد شود که با عنوان کوله سیستیت شناخته می شود.

انسداد مجاری صفراوی باعث بالا رفتن بیلی روبین در خون و زردی چهره، خارش پوست و … در مجموع عدم کیفیت مناسب زندگی می شود. در این شرایط با مراجعه به پزشک متخصص به منظور برطرف کردن این علائم ( زردی و انسداد ) ممکن است شما کاندید استنت گذاری قرار گیرید. این مداخلات صفراوی ممکن است در جهت برداشتن سنگ های صفرا خارج کردن صفرای اضافه و یا قرار دادن استنت در داخل مجرای صفراوی و یا برای برطرف کردن مشکلات و بازگردانی جریان مایعات انجام شود. استنت یک لوله فلزی یا پلاستیکی است که برای باز نگه داشتن مسیر مسدود شده در آن قرار می گیرد. عمل استنت گذاری نسبتاً رایج است و امکان درمان کم تهاجمی شرایطی را فراهم می کند که زمانی نیاز به جراحی داشتند.

کاربرد استنت مجاری صفراوی

استنت لوله‌ کوچکی است که پزشک در مجاری تنگ بدن قرار می‌دهد تا آنها را باز نگه دارد. پزشک همچنین ممکن است استنت‌های موقتی را برای جلوگیری از نشت صفرا بعد از جراحی کیسه صفرا تعبیه کند.

مزایای استنت مجاری صفراوی

1. نيازي به برش جراحي نيست، فقط يك شكاف كوچك در پوست ايجاد مي شود و از ساير عوارض جراحي اجتناب مي گردد.
2. طول مدت بستري در بيمارستان، كمتر از جراحي باز است.
3. زمان به هوش آمدن و بهبودی كوتاه تر از جراحي باز مي باشد.

انواع استنت مجاری صفراوی

استنت ها لوله های پلاستیکی یا فلزی هستند که جهت برطرف کردن انسداد صفراوی ساخته شده اند.

روش استنت گذاری مجاری صفراوی

استنت گذاری فلزی یکی دیگر از روشهای درمانی جهت رفع انسداد مجاری صفراوی می باشد که تحت هدایت دستگاه سونوگرافی و فلوروسکوپی (سی ارم) انجام می شود. با توجه با طول تنگی استنت و بالن مناسب و سایز سایر وسایل پزشکی برای بیمار مشخص میگردد. در بیشتر موارد نیاز به بیهوشی نمی باشد؛ اما در مواقعی گشاد کردن مجرای صفرایی که انسداد شدید دارد، تحمل درد و بی حرکت ماندن برای بیمار سخت میباشد. انجام بیهوشی با حضور پزشک متخصص بیهوشی امکان پذیر می باشد.

ابتدا توسط دستگاه تصویر برداری محل تنگی مشخص شده، سپس توسط فنر و بالن مخصوص مسیر مسدود شده باز شده و استنت فلزی در محل تنگی قرار داده می شود. بدین صورت مسیر طبیعی صفرا به روده باز میشود. قسمت میانی کاتتر یا استنت که دارای تعدادی سوراخ می باشد در مجاری صفراوی و طول تنگی قرار میگیرد و قسمت انتهای کاتتر یا استنت، خارج از پوست قرار گرفته و متصل به شیر شستشو می باشد و توسط نخ بخیه و فیکساتور روی پوست فیکس میشود . این نوع استنت هر 3 الی 4 ماه باید تعویض گردد ودر صورت رفع انسداد کلاً از بدن خارج می شود .

مراقبتهای قبل استنت گذاری صفراوی

1. معمولاً قبل از انجام این عمل برای بیماران آنتی بیوتیک تجویز می شود.
2. ممکن است قبل از آغاز عمل از بیمار خون گرفته شود. قبل از عمل خون گرفته شده از بیمار بررسی و آزمایش می شود تا بر اساس آن نحوه ی عملکرد کلیه مشخص شده و نرمال بودن عوامل انتقال خون مورد تأیید قرار بگیرد.
3. باید هر نوع دارویی را که مصرف می کنید از جمله مکمل های گیاهی را به اطلاع پزشک خود برسانید. سابقه هر نوع حساسیت به ویژه به داروهای بیهوشی و یا مواد کنتراست حاوی ید را اعلام کنید. پزشک از شما میخواهد مصرف آسپرین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) یا داروهای رقیق کننده خون را برای یک دوره مشخص قبل از عمل قطع کنید.
4. سابقه هر نوع بیماری جدید یا مشکلات پزشکی را به اطلاع پزشکی خود برسانید.
5. اگر هرگونه احتمال بارداری برای زنان وجود دارد پزشک معالج باید از این موضوع آگاه شود. بسیاری از تست های تصویربرداری در مواردی که فرد باردار باشد انجام نمی شود تا جنین در برابر تابش پرتو قرار نگیرد. اگر انجام رادیوگرافی ضروری باشد باید اقداماتی را در جهت به حداقل رساندن دوز تابشی نوزاد انجام داد.
6. پزشک به شما دستورالعمل های خاصی برای آماده سازی می دهد که شامل تغییرات لازم در برنامه معمول مصرف داروها است. به جز داروها ممکن است دستورالعمل هایی در ارتباط با خوردن و آشامیدن برای چند ساعت قبل از عمل دریافت کنید.
7. ممکن است از شما خواسته شود بخشی از لباسها یا همه آنها را بیرون آورید و در هنگام انجام معاینات از لباسهای مخصوص (گان) استفاده کنید. همچنین ممکن است از شما خواسته شود جواهرات عینک و هرگونه شیء فلزی و یا لباسی که ممکن است باعث اخلال در تصاویر رادیوگرافی شود بیرون آورید.

مراقبت های بعد از استنت گذاری صفراوی

• پس از انجام آزمایش، شما را به اتاق ریکاوری می برند. هنگامی که فشار خون، نبض و تنفستان به حالت پایدار رسید و کاملاً هوشیار شدید، مرخص شده و می‌توانید به خانه بازگردید.
• از آنجایی که بعد از انجام آزمایش، احساس نفخ و تهوع خواهید داشت تا برطرف شدن این حالت بهتر است که چیزی نخورید و ننوشید.
• معمولاً بعد از انجام استنت گذاری می‌توانید رژیم غذایی و فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرید مگر اینکه پزشک توصیه‌ای غیر از این داشته باشد.

موارد منع انجام استنت گذاری صفراوی

برخی از موارد منع مصرف مطلق و نسبی برای استنت گذاری عبارتند از:

1. اختلالات خونریزی مانند هموفیلی
2. نگرانی در مورد استنت و آنژین پایدار
3. شواهد سوراخ شدن دستگاه گوارش یا مری
4. اختلالات لخته شدن خون، مانند سندرم آنتی فسفولیپید
5. حساسیت به داروهای مورد استفاده در استنت های دارویی
6. گلوکوم با زاویه بسته در موارد استنت گذاری مینی بای پس
7. آسیت (جمع شدن مایعات در شکم) در موارد استنت گذاری پانکراس یا صفراوی
8. عروقی که خیلی کوچک یا غیرقابل انعطاف برای استنت یا در معرض باد شدن هستند.
9. حساسیت به داروهایی مانند پلاویکس (مصرف برای پیشگیرز از لخته شدن خون) یا هپارین (مورد استفاده برای پیشگیری از پوشاندن استنت) پس از قرار دادن

عوارض استنت گذاری مجاری صفراوی

• در هر عملی که در آن پوست سوراخ شود خطر ابتلا به عفونت وجود دارد.
• ریسک بسیار پایین واکنش های آلرژیک به ماده کنتراست وجود دارد.
• خونریزی در ارتباط با عمل با احتمال بسیار پایین وجود دارد. در صورت خونریزی این عارضه تقریباً در تمام موارد خود به خود برطرف می شود در صورت نیاز به درمان همواره می توان از روش آمبولیزاسیون شریانی که یک تکنیک کمتر تهاجمی است استفاده کرد.
• احتمال آسیب دیدگی های سایر اندامها مانند سوراخ شدن روده بسیار کم است.

قیمت استنت مجاری صفراوی

هزینه استنت گذاری به هزینه‌های بیمارستان، تجهیزات و لوازم استفاده شده و دستمزد پزشک مربوط است .