ماموگرافی چه کاربردهایی دارد؟

شایع ترین نوع سرطان در بین زنان در تمام دنیا سرطان پستان است. این خطر در تمام سنین برای زنان وجود دارد. با این همه در بسیاری موارد این سرطان قابل درمان است. تشخیص زودهنگام و اقدام به درمان به موقع یکی از اصول مهم در روند درمان بیماران می باشد. تشخیص زودرس در بالا بردن اثر بخشی درمان بیماری، کم کردن عوارض روحی، روانی، اجتماعی و خانوادگی بیماری سرطان، کم کردن هزینه های درمان، کم کردن شانس عود مجدد بیماری در پستان یا جای دیگری از بدن و امکان بقای بیشتر بیماران بعد از درمان مؤثر است. به همین دلیل انجام ماموگرافی از اهمیت بالایی برخوردار است. با غربالگری بانوان بالای 40 سال، می توان میزان مرگ و میر به دلیل سرطان پستان را به میزان قابل توجهی کاهش داد.

انواع ماموگرافی

ماموگرافی در کل به دو دسته ماموگرافی غربالگری و ماموگرافی تشخیصی تقسیم می‌شود.

• ماموگرافی غربالگری: این نوع ماموگرام به‌عنوان یک آزمایش روتین برای بررسی سرطان یا سایر تغییرات سینه‌ها انجام می‌شود.
• ماموگرافی تشخیصی: اگر توده یا سایر علائم سرطان سینه را دارید، پزشک، ماموگرافی تشخیصی را تجویز می‌کند. همچنین اگر ایمپلنت یا پروتز سینه داشته باشید به ماموگرام تشخیصی نیاز خواهید داشت.

ماموگرام تشخیصی به طور گسترده‌تری از ماموگرام غربالگری انجام می‌شود. در این روش معمولاً از دوز اشعه‌ی ایکس بالاتری استفاده می‌شود تا بتوان سینه را از چندین موقعیت گوناگون مشاهده کرد. متخصص رادیولوژی همچنین ممکن است برخی از نواحی خاص را بزرگ‌تر نشان دهد. ماموگرافی تشخیصی برای بررسی بیماران دارای علائم بالینی غیرطبیعی مانند توده پستان یا ترشح از نوک سینه استفاده می‌شود. ممکن است ماموگرافی تشخیصی پس از غربالگری ماموگرافی با نتایج غیرعادی انجام شود تا ناحیه غیرطبیعی در غربالگری اولیه، به‌صورت دقیق‌تر بررسی شود.

کاربردهای ماموگرافی

• ماموگرافی ریسک مرگ به علت سرطان سینه را کاهش می‌دهد و برای تشخیص انواع سرطان پستان، از جمله سرطان داکتال تهاجمی و لوبولار تهاجمی کاربردی است.
• ماموگرافی توانایی پزشک را در تشخیص تومورهای کوچک بالا می‌برد. هنگامی که سرطان کوچک است، گزینه‌های درمانی بیشتری در دسترس هستند.
• استفاده از ماموگرافی احتمال تشخیص بافت‌های غیرطبیعی مجاری شیر را موسوم به کارسینوم داکتال درجا افزایش می‌دهد.
• غربالگری بانوان بالای 40 سال از نظر سرطان پستان
• ارزیابی بیمارانی که توده مشترک در پستان دارند.
• پیگیری درمان بیماران رادیوتراپی یا ماستکتومی شده است.
• پیگیری پستان مقابل در فردی که یک سینه مبتلا به سرطان سینه را برداشته است.

آمادگی جهت انجام ماموگرافی

بهتر است پزشک را از وجود هرگونه جراحی که در گذشته انجام شده و یا مصرف هورمون و یا سابقه وجود سرطان سینه در خانواده خود آگاه کنید؛ اما در کل هیچ آمادگی خاصی پیش از انجام ماموگرافی نیاز نیست و برای شخص هیچ محدودیت غذایی وجود ندارد. بهتر است در روزهای نزدیک به دوران عادت ماهانه و یا حتی روزهای خونریزی ماموگرافی انجام نشود.

روش انجام ماموگرافی

این آزمایش معمولاً به صورت ایستاده انجام می شود. تکنسین، پستان شما را بر روی یک صفحه قرار می دهد. در حین آزمایش هر کدام از سینه ها بین دو صفحه قرار می گیرد. این عمل باعث مسطح و یکنواخت شدن پستان ها شده تا بتوان تصاویر واضحی را از بافت پستان با حداقل دور اشعه تهیه نمود. فشرده شدن سینه بین دو صفحه ممکن است کمی موجب ناراحتی به مدت چند دقیقه برای فرد ایجاد کند. صفحه متحرک بالایی با نزدیک شدن به صفحه ثابت پایین موجب فشرده شدن بافت سینه خواهد شد. سپس دستگاه شروع به گرفتن تصویر می نماید. این روش برای سینه دیگر نیز تکرار می شود و از شخص تقاضا می شود تا مشابه روش قبل عمل نماید. صفحه دستگاه ماموگرافی برای گرفتن تصاویر اشعه ایکس از زاویه دیگر باید بچرخد تا عکس دیگری از زاویه مخالف گرفته شود. با این عکس دو تصویر از دو زاویه پستان حاصل خواهد شد.

تفسیر جواب ماموگرافی

انجام آزمایش ماموگرافی منجر به تولید تصاویر سیاه و سفید دو بعدی یا سه بعدی از بافت پستان ها می شود. این تصاویر روی مانیتور رایانه قابل مشاهده هستند. متخصص رادیولوژی بر اساس نتایج حاصل شده، یک گزارش نهایی از یافته های آزمایش برای پزشک شما تهیه می کند. رادیولوژیست بر اساس تصاویر به دست آمده نسبت به وجود تومورهای سرطانی یا خوش خیم اطمینان حاصل می کند و ممکن است برای اطمینان بیشتر، انجام آزمایش‌های مجدد دوره ای را تجویز کند. تفسیر نتایج آزمایش ماموگرافی به طور کلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• وجود توده های کلسیم در غدد شیری و بافت های دیگر پستان
• وجود توده ها و بافت های متراکم غیر نرمال
• وجود عدم تقارن در بخش های مختلف سینه ها
• وجود ناحیه متراکم تنها در یکی از پستان ها
• ایجاد یک ناحیه متراکم غیر نرمال در مقایسه با نتایج قبلی ماموگرافی

چه زمانی برای ماموگرافی مناسب است؟

به توصیه متخصصان بهترین زمان انجام ماموگرافی یک هفته پس از پایان قاعدگی است. برای انجام ماموگرافی سینه‌ها میان دو پدال فشرده می‌شوند تا تصویر واضحی بر روی مانیتور دستگاه تشکیل شود. درد حاصل از این فشار چندان غیر قابل تحمل نیست؛ اما با توجه به اینکه در دوره قاعدگی و همچنین در سندروم پیش از قاعدگی که حدود یک هفته قبل از شروع چرخه قاعدگی است سینه‌ها در حساس‌ترین حالت خود به سر می‌برند متخصصان توصیه می‌کنند در این دوره برای انجام ماموگرافی مراجعه نکنید. یک هفته پس از شروع قاعدگی و در روزهای پایانی پریود ترشح هورمون‌ها کمتر شده و دیگر تأثیری بر روی بافت سینه‌ها ندارند از همین رو فرد درد زیادی را متحمل نمی‌شود.

عوارض ماموگرافی

ماموگرافی، بافت پستان ها را با مقادیر اندکی از پرتوهای رادیواکتیو مواجه می سازد؛ اما معمولاً فواید این تکنیک تصویربرداری بیشتر از مضرات آن است. با این حال توصیه می شود اگر باردار هستید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید تا در خصوص گزینه های جایگزین تصمیم گیری شود. انجام ماموگرافی های مکرر و دوره ای در افراد بارداری که در معرض ریسک بالای ابتلا به سرطان پستان هستند توصیه نمی شود.

هزینه ماموگرافی

هزینه ماموگرافی براساس تعرفه وزارت بهداشت بخش خصوصی محاسبه می‌شود. هزینه انجام این تصویربرداری به عواملی چون یک طرفه بودن یا دو طرفه بودن و میزان بزرگنمایی بستگی دارد. نوع روش ماموگرافی نیز می‌تواند قیمت ماموگرافی را تغییر دهد.

• ماموگرافی چیست؟
  تاریخ انتشار : 1399-12-16تاریخ بروز رسانی : 1399-12-19


• علت و درمان سرطان سینه در مردان
  تاریخ انتشار : 1402-04-31تاریخ بروز رسانی : 1402-05-21


• تفاوت سونوگرافی پستان و ماموگرافی
  تاریخ انتشار : 1400-08-03تاریخ بروز رسانی : 1400-08-05


• چیزهایی که باید در مورد ماموگرافی بدانید
  تاریخ انتشار : 1402-01-16تاریخ بروز رسانی : 1402-01-26


• نداشتن زایمان (نولی پاریته) چه ارتباطی با سرطان پستان دارد؟
  تاریخ انتشار : 1401-12-27تاریخ بروز رسانی : 1402-01-16