سونوگرافی تشخیصی چیست و چه کاربردی دارد؟

سونوگرافی تشخیصی که همچنین با نام اولتراسوند نیز شناخته می شود، یک روش تصویربرداری است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویر از ساختارهای بدن استفاده می کند. این تصاویر می توانند اطلاعات ارزشمندی را برای تشخیص و معالجه انواع بیماری ها و شرایط جسمی فرد ارائه دهند. همچنین یک بررسی ایمن، غیر تهاجمی، دقیق و مقرون به صرفه می باشد که به تدریج به یک ابزار ضروری برای زنان و زایمان تبدیل شده است و نقش مهمی در مراقبت از هر زن باردار ایفا می کند.

معاینات توسط این روش با استفاده از دستگاه سونوگرافی در خارج و یا داخل بدن انجام می شود. در طول معاینه اولتراسوند، یک متخصص سونوگرافی از ابزاری به نام پروب در ناحیه مورد بررسی بدن بیمار استفاده می کند. این ابزار صدایی با فرکانس بالا منتشر می کند که برای گوش انسان قابل شنیدن نیست. هنگامی پروب به اطراف حرکت می کند، پژواک هایی را ضبط می کند؛ زیرا امواج صوتی به دستگاه اولتراسوند باز می گردند تا اندازه، شکل و قوام بافت های نرم و اندام ها را تعیین کنند.

این اطلاعات در زمان واقعی برای تولید تصاویر بر روی صفحه نمایش کامپیوتر ارسال می شود. معاینات اولتراسوند اطلاعات تشخیصی را در مورد وضعیت پزشکی بیمار به پزشکان ارائه می دهد و به درمان و مراقبت از آنها کمک می کند. سونوگرافی توسط پزشکان تجویز می شود و توسط متخصصان سونوگرافی و رادیولوژیست انجام و تفسیر می شود. این روش تشخیصی از آنجایی که به جای تابش اشعه، از امواج صوتی استفاده می کند، کاملاً بی خطر و امن می باشد.

کاربردهای سونوگرافی

از سونوگرافی در دوران بارداری جهت نظارت بر رشد رحم و جنین استفاده می شود. علاوه بر این از سونوگرافی می توان برای ارزیابی موارد زیر استفاده کرد:

1. بررسی غدد
2. بررسی توده های سینه
3. بیماری های مفصلی
4. بیماری های استخوانی
5. توده های بیضه
6. هدایت سوزن‌ها در طول بیوپسی

سونوگرافی می تواند جریان خونی که به سمت مبدل حرکت می کند را تشخیص دهد و از پوشش های رنگی برای نشان دادن جریان خون استفاده می شود. معمولاً بافت هایی متراکم هستند و دارای فضای خالی امواج اولتراسوند را هدایت نمی کنند و در سونوگرافی دیده نمی شوند.

مزایای سونوگرافی

• یک روش کاملاً بی خطر برای بافت های بدن است.
• سونوگرافی یک روش غیر تهاجمی است، یعنی هیچ چیز اضافه ای در زمان تصویربرداری وارد بافت بدن نمی شود.
• برای اکثر افراد و انواع ضایعه ها قابل انجام است.
• یک روش کاملاً ایمن است و هیچ تشعشعی از خود ساطع نمی کند.
• روشی کم هزینه تر است.
• برای زنان باردار و بررسی جنین سالم ترین و ایمن ترین روش تصویربرداری است.
• تصاویر سونوگرافی بر خلاف اکثر روش های تصویربرداری عملکرد بافت را به صورت آنلاین نمایش می دهد.

انواع سونوگرافی

سونوگرافی در انواع مختلف و با کاربردهای متفاوت استفاده می شود. انواع سونوگرافی عبارتند از:

1. سونوگرافی شکم
2. سونوگرافی لگن
3. سونوگرافی کلیه
4. سونوگرافی داپلر
5. سونوگرافی آنومالی
6. سونوگرافی ترانس واژینال
7. سونوگرافی بارداری
8. سونوگرافی nt
9. سونوگرافی رکتال

چگونگی آماده شدن برای انجام سونوگرافی

اغلب آزمایشات سونوگرافی نیاز چندانی به آمادگی ندارند؛ اما در برخی موارد استثناهایی نیز وجود دارد:

• برای برخی از اسکن ها مانند کیسه صفرا؛ پزشک ممکن است از شما بخواهد مدتی قبل از انجام آزمایش از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید.
• در سایر سونوگرافی ها مانند سونو لگنی لازم است مثانه شما پر باشد بنابراین نوشیدن مقادیر زیاد آب و عدم تخلیه ادرار چند ساعت قبل از انجام آزمایش ضروری است.

سونوگرافی چگونه انجام می شود؟

در اکثر مواقع، برای این آزمایش، باید به پشت خوابیده باشید و قسمتی که آزمایش می‌شود باید در معرض دید قرار بگیرد. تکنسین سونوگرافی ژلی بی ‌رنگ روی پوست شما خواهد ریخت که مانع اصطکاک می‌شود و همچنین به عبور امواج صوتی کمک می‌کند. تکنسین سر دستگاه سونوگرافی را نیز به ژل آغشته می‌کند و سپس آن را روی پوست شما می‌کشد. دستگاه امواج فراصوتی‌ را درون بدن می‌فرستد و این امواج با برخورد به جسم سخت، مثلاً اندام یا استخوان، برمی‌گردند.

عوارض سونوگرافی

سونوگرافی روش عکسبرداری غیرتهاجمی است که هیچ خطر شناخته‌ شده‌ای ندارد. امواج این آزمایش کاملاً بی ‌خطر هستند.

هزینه سونوگرافی

هزینه سونوگرافی با توجه به عواملی مانند ناحیه مورد نظر برای سونوگرافی، دستگاه های مرکز تصویربرداری و نوع بیمه تعیین می شود.